قارچ منبع عظیمی از پروتئین است که بخش اعظمی از پروتئین های مورد نیاز بدن انسان را تأمین می کند، این پدیده باعث افزایش مصرف آن شده است و مردم با آگاهی بیشتر از فواید آن به مصرف آن رو آورده اند این جاست که افراد تمایل بیشتری به شناخت قارچ و دنیای آن دارند و باید به سؤالات زاییده ذهن آن ها پاسخ گوییم.

شاید سؤالاتی که به ذهن بسیاری از افراد خطور می کند این است که:

• قارچ چه موجودی است؟
• آیا گیاه است؟
• چگونه قارچ های سمی را از انواع خوراکی بشناسیم؟
• قارچ ها در چه طبقه بندی موجودات زنده قرار می گیرند؟

در این مقاله به همه این سؤالات و سؤالات مشابه پاسخ خواهیم داد.

۱- تعریف قارچ

در بسیاری از منابع گفته می شود؛ قارچ ها موجوداتی شگفت انگیزند، واژه ی شگفت انگیز برای این موجودات ها عجیب نیست زیرا آنها هیچ اندام فتوسنتزی ندارند، ساقه و برگ نیز ندارند؛ بنابراین گیاه نیستند و از طرفی از لحاظ ساختار نیز به جانوران شبیه نیستند و بسیار ساده تر از گیاهان و جانوران هستند؛ بنابراین آنها را در دسته ای جداگانه طبقه بندی می کنند.

۲- منابع غذایی قارچ ها 

همانطور که گفته شد قارچ ها گیاه نیستند که خودشان توسط اندام فتوسنتزی، غذای مورد نیاز خود را بسازند، پس چگونه غذای مورد نیاز خود را تامین می کنند؟

قارچ ها از طریق پدیده جذب غذای مورد نیاز خود را کسب می کنند ولی روش های دریافت مواد غذایی در قارچ های مختلف متفاوت است. اگر آنها با زندگی روی مواد آلی مرده، غذای مورد نیاز خود را بدست بیاورند ساپروفیت نامیده می شوند. برخی از آنها، روی موجودات زنده زندگی می کنند و مواد مورد نیاز خود را از آن ها بدست می آورند به اینها انگل می گویند ولی برخی از آنها با گیاهان به صورت همزیست زندگی می کنند؛ به اینها نیز مایکوریز می گویند که اکثراً با ریشه های گیاهان تلفیق می شوند، گیاه مواد غذایی مورد نیاز قارچ را تأمین می کند در مقابل قارچ هم جذب برخی از عناصر غذایی را برای گیاه تسهیل می کند.

۳- ساختار قارچ ها

قارچ ها ازتشکیل شده اند که ساختار هیف ها در انواع قارچ های مختلف، متفاوت است. نحوه ی تولید مثل قارچی به دو صورت جنسی و غیرجنسی می باشد که در انواع آنها، متفاوت است و برخی از آنها هر دو نوع تولید مثل را دارند. ترکیب سلول های جنسی نر و ماده را تولید مثل جنسی گویند و تولیدمثل غیر جنسی از طریق اسپورهای غیر جنسی، قطعه قطعه شدن هیف ها و جوانه زدن هیف ها صورت می گیرد.

۴- طبقه بندی علمی

در طبقه بندی علمی، سلسله قارچ ها به دو دسته حقیقی و کاذب تقسیم می شوند که این دو دسته خود به زیر دسته هایی تقسیم می شوند و در نهایت قارچ های خوراکی مربوط به رده ی بازیدیومایست ها تقسیم می شوند.

۵- طبقه بندی غیرعلمی 

گاهی قارچها را به صورت غیرعلمی نیز می توان تقسیم بندی نمود که بنا بر سلیقه افراد، این نوع تقسیم بندی متفاوت می باشد، در این دسته بندی قارچها را به چهار دسته صنعتی، دارویی،خوراکی و سمی تقسیم می کنیم.

۱-۵- قارچ های صنعتی و دارویی

در صنایع مختلف از قارچها جهت فرایندها و تولید ترکیبات مختلفی استفاده می کنند به طور مثال در صنعت داروسازی از عصاره ها و ترکیباتی قارچی استخراج می شود که در درمان بیماری های سرطانی، دیابت، فشار خون، ضد ویروس ها و باکتری ها، خواص تعدیل کننده سیستم ایمنی و محافظت کننده در برابر هپاتیت استفاده می شود.

از قارچ های پنی سیلیوم جهت تولید پنی سیلین، از آمانیتا موسکاریا جهت تولید ماده ی مخدره، از اندام های بارده گانودرما لوسیدوم و یا شی تاکه ترکیبات درمانی مختلفی استخراج شده و استفاده می گردد.

گاهی از آنها در صنعت رنگ سازی نیز استفاده می کنند زیرا رنگدانه های خاصی دارند که در موجودات دیگر یافت نمی شود.

از قارچها در صنعت تخمیر و مواد غذایی نیز استفاده می شوند؛ مانند استفاده از مخمرها در تولید آشامیدنی ها، موادغذایی و همچنین تولید کفیر در محصولات لبنی

۲-۵- قارچ های خوراکی

قارچ های خوراکی بدلیل اهمیت غذایی، نه تنها برای افراد بیمار پیشنهاد می شوند بلکه برای سایر افراد نیز توصیه می شوند. قارچ دارای ۷۵ تا ۹۰ درصد آب می باشد که آب موجود در آن، باعث انحلال عناصرغذایی با ارزش شده است. از طرفی میزان پروتئین بالا، می تواند برای کسانی که توانایی خرید گوشت را ندارند، جاگزین شود.

انواع خوراکی قارچی، چربی و کالری پایینی دارند و از این رو برای کسانی که رژیم لاغری دارند توصیه می شود. قارچها دارای ویتامین های A، K، C، B1، B2، B6، بیوتین، پانتوتنیک اسید و نیاسین می باشد، همه ی این دلایل باعث شده است که این موجودات را برای سلامتی انسان مفید بدانند و در درمان بیماری ها نیز استفاده شوند.

۳-۵- قارچ های سمی

معمولاً برای قارچ های سمی اصطلاح Toadstool بکاربرده می شود. اما مهم ترین سوالی که در مورد قارچ های سمی ایجاد می شود، نحوه تشخیص آن ها از انواع خوراکی است.

بهترین روش برای تشخیص قارچ های سمی از انواع خوراکی این است که، اگر کسی گونه های خوراکی را دقیقاً بشناسد می تواند گونه های سمی را نیز تشخیص دهد، بنابراین بهترین روش تشخیص انواع سمی، آگاهی و شناسایی دقیق از انواع خوراکی آن است که آن نیز نیازمند مهارت و تخصص می باشد. گاهی مشاهده می شود که قارچهایی با ظاهری جذاب در طبیعت وجود دارند، ولی در برخورد با آن ها نیز نباید مصرف نمود زیرا صرفاً از روی ظاهر آن نباید از سمی نبودن آن اطمینان حاصل نمود. نکته ای که باید به آن توجه شود در برخورد اولیه با یک قارچ جدید، احتیاط شود زیرا احتمال بروز حساسیت و سمیت در انسان وجود دارد. در برخی از انواع آنها حتی احتمال مسمومیت های شدید و مرگ نیز وجود دارد.

برگرفته از : دیتا قارچ